Ὑπουργεῖο ἀπροσδιόριστης Παιδείας

Ἀπό τά πρῶτα Ὑπουργεῖα πού ἱδρύθηκαν μετά τή σύσταση τοῦ ἑλληνικοῦ κρά­τους ὑπῆρξε τό Ὑπουργεῖο Ἐθνικῆς Παιδείας. Ποιά ἡ ἱστορία τῆς ὀνομασίας τοῦ συγκεκριμένου ὑπουργείου;
Ἡ Α´ Ἐθνοσυνέλευση στήν Ἐπίδαυρο τήν 1-5-1822 ἐξέλεξε ὀκτώ ὑπουργούς, ἀπό τούς ὁποίους ἕβδομος ὁ τῆς θρησκείας.

Τό Μάιο τοῦ 1827 μέ τό Πολιτικό Σύνταγμα τῆς Ἑλλάδος ψηφίσθηκε στήν Τροιζήνα ἡ ἕκτη γραμματεία Ἐπικρατείας «ἐπί τοῦ Δικαίου καί τῆς Παιδείας».
Ἐπί Καποδίστρια ὁρίστηκαν ἕξι ὑπουργεῖα, ἐκ τῶν ὁποίων πέμπτο τό «τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύσεως καί τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων».
Ἐπί Ὄθωνα θεσπίστηκε ἡ διχοτόμηση στό «Ὑπουργεῖο Ἐκκλησιαστικῶν» καί στό «Ὑπουργεῖο τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύσεως». Μετά ἀπό λίγους μῆνες ὅμως συγχωνεύθηκαν στό «τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Παιδείας».

Τό 1926 μετονομάζεται σέ «Ὑπουργεῖο Θρησκευμάτων καί Παιδείας» μέχρι τό 1937, ὁπότε προστίθεται καί ὁ προσδιορισμός «ἐθνικῆς» (Παιδείας).
Τό 1951 ὀνομάζεται «Ὑπουργεῖο Ἐθνικῆς Παιδείας καί Θρησκευμάτων» καί τοῦ δίδεται ἡ ἕβδομη σειρά κατά τήν τά­ξη.

Παρατηρεῖ ἔτσι κανείς ὅτι, ἐνῶ οἱ ὑπόδουλοι ραγιάδες ἀγωνίστηκαν «γιά τοῦ Χρι­στοῦ τήν πίστη τήν ἁγία καί τῆς πατρίδος τήν ἐλευθερία», μετά τήν ἀπελευθέρωση τό νεοελληνικό μας κράτος βα­θμιαῖα ἀποστασιοποιεῖται ἀπό τήν κιβωτό τοῦ Γένους, τήν Ἐκκλησία μας, ἐκφράζοντας πλήρως τήν ἀχαριστία του πρός τήν εὐεργέτιδά του καί συμμορφούμενο πρός τά κελεύσματα τῶν ἐξ ἑσπερίας φωτιστῶν.

Ἀπό τόν Ὀκτώβριο τοῦ 200­9 τό ἐν λόγῳ ὑπουργεῖο μετονομάζεται σέ «Ὑπουργεῖο Παιδείας, διά βίου Μά­θησης καί Θρησκευμάτων», γιά νά ὑλοποιηθεῖ μία ἀκόμη μεταρρύθμιση στήν πλά­τη τῆς πολυώδυνης παιδείας μας.
Γιατί ἄραγε; Μπορεῖ χωρίς καμία δημοκρατική συζήτηση καί χωρίς καμία βά­σανο καί αἰτιολόγηση νά μετονομάζεται ἕνα ὑπουργεῖο; Δέν ἔπρεπε οἱ προθέσεις αὐτές νά γνωστοποιηθοῦν στό λαό, πρίν προσέλθει στίς κάλπες; Ἐπιπλέον, ἡ προσθήκη τοῦ ἐμπρόθετου «διά βίου Μάθησης» δέν ἐννοεῖται καί δέν συμπεριλαμβάνεται στή λέξη «Παιδείας»; Τί τό καινό προσφέρει; Παραγκωνισμένος διατηρεῖται ὁ προσδιορισμός «Θρησκευμάτων», κάτω ἀ­πό τόν ὁποῖο στεγάζονται καί φιλοξενοῦνται ὅλες οἱ θρησκεῖες. Ἀπό τή ΔΟΕ καί τήν ΟΛΜΕ γιά τήν ἀλλαγή τοῦ ὀνόματος τηρήθηκε ἰχθυοπρεπής σιωπή, σύνηθες ἄλλωστε φαινόμενο γιά ζητήματα βα­ρύνουσας σημασίας ἀπό τούς καθ’ ὕλην ἁρμόδιους φορεῖς.

Γνωρίζουμε ὅτι σύμφωνα μέ τό ἄρθρο 16, παρ. 2 τοῦ Συντάγματός μας «ἡ παι­δεία ἀποτελεῖ βασική ἀποστολή τοῦ Κράτους καί ἔχει σκοπό τήν ἠθική, πνευματική, ἐπαγγελματική καί φυσική ἀγωγή τῶν Ἑλλήνων, τήν ἀνάπτυξη τῆς ἐθνικῆς καί θρησκευτικῆς συνείδησης καί τή διάπλασή τους σέ ἐλεύθερους καί ὑπεύθυνους πολίτες». Τότε, γιατί ἀπαλείφθηκε ὁ χαρακτηρισμός «ἐθνικῆς» (Παιδείας); Ἡ παράλειψη δέν συνιστᾶ πράξη ἀντισυνταγματική, ἀφοῦ ἀντίκειται τόσο στό γράμ­­μα ὅσο καί στό πνεῦμα τοῦ Συντάγματος;
Χρέος ἀσφαλῶς ὅλων τῶν ἐκπαιδευτικῶν εἶναι νά σεβόμαστε τίς πολιτισμικές διαφορές τῶν μαθητῶν μας, ὅπως συνέβαινε πάντα. Ὅμως ὁ ρόλος τῆς ἑλληνικῆς παιδείας εἶναι νά μεταδώσει στή νέα γενιά τή γλῶσσα μας, τή μακραίωνη καί ἔνδοξη ἱστορία, τήν ἑλληνορθόδοξη παράδοση τῆς πατρίδας μας, καί γενικά ὅ,τι συνιστᾶ τήν ἐθνική μας ταυτότητα καί ἰδιοπροσωπία, μέ σκοπό νά καλλιεργήσει στούς νέους ἐθνική συνείδηση. Ἔτσι τό ἔργο καί ἡ ἀποστολή τοῦ ἀληθινοῦ καί εὐσυνείδητου δασκάλου σφραγίζει τήν ἐθνική παιδεία καί προσδιορίζεται ὡς λειτούργημα.
Ἐπίσης, χάρη στόν ἐθνικό χαρακτήρα τῆς παιδείας μας, τό ἁρμόδιο ὑπουργεῖο ὑπερβαίνοντας τά ὅρια τοῦ κράτους ἀποστέλλει σχολικά βιβλία στίς χῶρες τῆς διασπορᾶς, ὅπου παρεπιδημοῦν Ἕλληνες.
Ἀλήθεια, ποιές θά ἦταν οἱ ἀντιδράσεις, ἄν ἀπό τήν ἐθνική μας ὁμάδα ποδοσφαίρου παραλειπόταν ὁ προσδιορισμός «ἐθνική»; Καί μήπως πρόκειται νά παραλειφθεῖ ὁ προσδιορισμός καί ἀπό τό Ὑπουργεῖο Ἐθνικῆς Ἄμυνας; Χωρίς ἐθνική παιδεία, ὅμως, πῶς εἶναι δυνατόν νά σταθεῖ, νά τροφοδοτηθεῖ καί νά ἐμπνευσθεῖ ἡ ἐθνική ἄμυνα; Ὑπάρχει ὡστόσο τό «ἐθνικό Συμβούλιο» τοῦ κυβερνῶντος κόμματος.
Γιατί οἱ ἄλλοι λαοί συνεχίζουν νά χρησιμοποιοῦν τό χαρακτηρισμό γιά τό ἀντίστοιχο ὑπουργεῖο; Στή Γαλλία γιά πα­ράδειγμα ὀνομάζεται Ministere de l’ E­ducation nationale (ἐθνικῆς). Μήπως εἶναι λιγότερο πολυπολιτισμική ἀπό μᾶς;

Ἡ νέα ὀνομασία τοῦ ὑπουργείου, χωρίς κανένα προσδιορισμό, παραπέμπει σέ παιδεία ἀνεθνική ἤ οὐδετεροεθνῆ. Δυστυχῶς, τόν τελευταῖο καιρό γινόμαστε μάρτυρες στήν πατρίδα μας μιᾶς πραγματικῆς «ἐθνοκτονίας». Ποικιλοτρόπως διατυμπανίσθηκε ὅτι τό «ἐθνικό κράτος», ὅπως εἶναι γνωστό ἀπό τόν 19ο αἰ., δέν μπορεῖ νά ἀντιμετωπίσει τά προβλήματα καί τίς ἀναγκαιότητες τῆς νέας «πολυπολιτισμικῆς κοινωνίας». Ὑποστηρίχθηκε ἐπίσης ὅτι ἡ ἰδέα τοῦ ἔθνους, ὅπως καί ἡ ἐθνική ἱστορία, εἶναι «κατασκευές» τῆς ἀ­στι­κῆς τάξης τοῦ 19ου αἰ. καί πρέπει νά ἀντικατασταθοῦν καί νά συμμορφωθοῦν σύμφωνα μέ τίς ἀπαιτήσεις τῆς σημερι­νῆς πραγματικότητας. Πρακτική ἐφαρμογή αὐ­τῶν τῶν θέσεων ἀποτελοῦν τά νέα σχολικά βιβλία, τά πλή­ρως ἐναρμονισμένα μέ τίς ἀρχές τῆς παγκοσμιοποίησης καί τῆς Νέας Τάξης πραγμάτων. Μεγάλοι σταθμοί καί σπουδαῖες ἱστορικές μορφές τῆς ἐθνικῆς μας ἱστορίας ἀπαξιώνονται καί ὑποβαθμίζονται, ἐνῶ ἀντίθετα προβάλλονται καί ὑπερτονίζονται θέματα ἥσσονος σημασίας καί αἰνιγματικῆς ἰδεολογίας.
Παρωχημένος, λοιπόν, ἀναχρονιστικός ὁ ὅρος ἐθνική, ἀφοῦ «ξεπεράστηκε» -προσπαθοῦν νά μᾶς τό ἐπιβάλουν- καί ἡ ἔννοια τοῦ ἔθνους! Ἄν ὅμως ξεχάσουμε τόν ἑαυτό μας, σύντομα θά μᾶς ξεχάσει καί ὁ κόσμος. Ποιές ἄραγε συλλογικότητες θά μπορέσουν νά ἀντικαταστήσουν τούς ἀρχαιότερους καί εὐρύτερους ὅρους, ὥστε νά συνεγείρουν καί τόν ἀπόδημο ἑλληνισμό καί παράλληλα νά δίδουν ὅραμα καί πνοή στίς λεηλατημένες ψυχές τῶν παιδιῶν μας, πού παραπαίουν ἀνερμάτιστα, δί­χως ἰδανικά; Τί ἄλλο τεκταίνεται εἰς βάρος τοῦ «προδομένου καί εὐκολόπιστου λαοῦ» μας; Πάντως πρός τό παρόν συζητεῖται ἡ ἀποκαθήλωση τῶν εἰκόνων ἀπό τίς σχολικές αἴθουσες, καθώς καί ἡ παραμονή ἤ ὄχι τῆς διδασκαλίας τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσας στό Γυμνάσιο.

Ἐλπίζουμε στήν ἀφύπνιση τῶν συνειδήσεων.


Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Φιλόλογος
περιοδικό "Απολύτρωσις"