ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Δεν υπάρχει μαθητής που να μην παιδεύτηκε να λύσει κάποιο μαθηματικό πρόβλημα, εργάτης που δεν παιδεύτηκε να μεταφέρει με τα χέρια του ένα βαρύ φορτίο, μητέρα που δεν παιδεύτηκε να μεγαλώσει τα παιδιά της. Η λέξη παιδεία συνοδεύει αναπόφευκτα τη ζωή από τη γέννηση μέχρι το θάνατό μας. Στις μέρες μας η εισβολή και στον τόπο μας της ευρωαμερικανικής ιδεολογίας οδήγησε ουσιαστικά στην αλλαγή του νοήματος της λέξης παιδεία, που ο μέσος Έλληνας πολίτης συγχέει πλέον με τον όρο εκπαίδευση.
Η τεχνολογική επανάσταση σε μία κοινωνία που καθορίζει τις αρχές της με γνώμονα το οικονομικό κέρδος αύξησε την προσφορά και μείωσε τη ζήτηση εργασίας. Επίσης, η ραγδαία αύξηση της επιστημονικής γνώσης σε όλους τους τομείς απαιτεί όλο και περισσότερα ειδικά προσόντα των εργαζομένων, γεγονός που συνεπάγεται μακροχρόνιες πτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές. Οι μαθητές στις μέρες μας, από πολύ μικρή ηλικία, διαποτίζονται από την ανταγωνιστική νοοτροπία και οδηγούνται αναπόφευκτα σε ένα υπερεντατικό τρόπο ζωής, που αποσκοπεί στο να μεταβάλει τον άνθρωπο σε άλογο κούρσας απόκτησης γνώσεων. Η αληθινή παιδεία, οδηγεί τον άνθρωπο στη σύμμετρη ανάπτυξη ψυχής και σώματος και την πνευματική τελείωση, μετεβλήθη ουσιαστικά στις μέρες μας σε εκπαίδευση.
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν συλλάβει το νόημα της παιδείας όχι ως στείρα απόκτηση γνώσης αλλά ως μέσον για τη συνολική και ισόρροπη ανάπτυξη ψυχής και σώματος. Αναφέρει σχετικά ο Πλάτων στον Τίμαιο (απόσπασμα 88 b-c, μετάφραση Βαγγέλη Κάλφα): "Η λύση απέναντι και στους δύο κινδύνους είναι να μην ασκεί κανείς την ψυχή χωρίς το σώμα ούτε το σώμα χωρίς την ψυχή, ώστε να διατηρείται η ισορροπία. Έτσι ο μαθηματικός ή αυτός που ερευνά χρησιμοποιώντας το νου του, πρέπει να δίνει βάρος και στην άσκηση του σώματος, ενώ αυτός που επιδίδεται στην άσκηση του σώματος πρέπει να φροντίζει και τις κινήσεις της ψυχής μέσω της ενασχόλησης με τις τέχνες και τη φιλοσοφία. Είναι η μόνη λύση, αν κάποιος θέλει να αποκαλείται "καλός κ αγαθός" με τη σωστή σημασία".
Ο στόχος της αρχαιοελληνικής παιδείας είναι να μην υπερτονίσει ο άνθρωπος την ανάπτυξη κάποιας σωματικής ή πνευματικής του ιδιότητας σε βάρος της σύμμετρης ανάπτυξης του συνόλου της ύπαρξής του.
Μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο η κυριαρχία του αμερικάνικου τρόπου ζωής, σε πλήρη αντίθεση με την ορθόδοξη ελληνική παράδοση, επέβαλε στον πλανήτη τον αθέμιτο ανταγωνισμό και προέβαλε την πρωταθλητική σε σχέση με την αθλητική νοοτροπία. Η πρωταθλητική νοοτροπία συνηγορεί στη χρησιμοθηρική υπέρ-ανάπτυξη κάποιου μεμονωμένου χαρακτηριστικού του ατόμου σε βαθμό πού μπορεί να αποφέρει οικονομικά ή άλλα υλικά οφέλη.
Η άποψη αυτή, πού κυριαρχεί πλέον και στον τόπο μας, εξωθεί τους γονείς στο να προετοιμάζουν τα παιδιά τους, προκειμένου να γίνουν οι αυριανοί πρωταθλητές στο αντικείμενο που θα επιλέξουν να σπουδάσουν. Έτσι τα παιδιά μαθαίνουν να γίνονται ανταγωνιστικά, σταματούν να χαίρονται τίς απλές χαρές της παιδικής ηλικίας και -αν όχι το σώμα τους- η ψυχή τους γερνά γρήγορα και χάνει την αθωότητα της, αφού ποτίζεται από το δηλητήριο που λέγεται «επιτυχία».
Η παράδοση μας επιβάλλει να αντισταθούμε στο καταναλωτικό πρότυπο και την κοινωνία του ανταγωνισμού. Οι δυσκολίες είναι μεγάλες, γιατί όλο και λιγότεροι νέοι άνθρωποι νιώθουν να αποτελούν τη συνέχεια αυτής της μεγάλης παράδοσης.
Επιπλέον στις μέρες μας υπάρχει μεγάλη διάσταση απόψεων και αρχών μεταξύ γονέων και σχολείων, ενώ παλαιότερα δάσκαλοι και γονείς συμφωνούσαν στα βασικά σημεία της αγωγής των παιδιών. Τα παιδιά, βέβαια, δεν έχουν επιλέξει τους γονείς τους, ενώ ο δάσκαλος μπορεί να επιλεγεί και έτσι μπορεί να διαδραματίσει τον πιο σπουδαίο ρόλο στο να παιδεύσει και όχι απλά να εκπαιδεύσει τους νέους.
Α.Δ.
Δεν υπάρχει μαθητής που να μην παιδεύτηκε να λύσει κάποιο μαθηματικό πρόβλημα, εργάτης που δεν παιδεύτηκε να μεταφέρει με τα χέρια του ένα βαρύ φορτίο, μητέρα που δεν παιδεύτηκε να μεγαλώσει τα παιδιά της. Η λέξη παιδεία συνοδεύει αναπόφευκτα τη ζωή από τη γέννηση μέχρι το θάνατό μας. Στις μέρες μας η εισβολή και στον τόπο μας της ευρωαμερικανικής ιδεολογίας οδήγησε ουσιαστικά στην αλλαγή του νοήματος της λέξης παιδεία, που ο μέσος Έλληνας πολίτης συγχέει πλέον με τον όρο εκπαίδευση.
Η τεχνολογική επανάσταση σε μία κοινωνία που καθορίζει τις αρχές της με γνώμονα το οικονομικό κέρδος αύξησε την προσφορά και μείωσε τη ζήτηση εργασίας. Επίσης, η ραγδαία αύξηση της επιστημονικής γνώσης σε όλους τους τομείς απαιτεί όλο και περισσότερα ειδικά προσόντα των εργαζομένων, γεγονός που συνεπάγεται μακροχρόνιες πτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές. Οι μαθητές στις μέρες μας, από πολύ μικρή ηλικία, διαποτίζονται από την ανταγωνιστική νοοτροπία και οδηγούνται αναπόφευκτα σε ένα υπερεντατικό τρόπο ζωής, που αποσκοπεί στο να μεταβάλει τον άνθρωπο σε άλογο κούρσας απόκτησης γνώσεων. Η αληθινή παιδεία, οδηγεί τον άνθρωπο στη σύμμετρη ανάπτυξη ψυχής και σώματος και την πνευματική τελείωση, μετεβλήθη ουσιαστικά στις μέρες μας σε εκπαίδευση.
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν συλλάβει το νόημα της παιδείας όχι ως στείρα απόκτηση γνώσης αλλά ως μέσον για τη συνολική και ισόρροπη ανάπτυξη ψυχής και σώματος. Αναφέρει σχετικά ο Πλάτων στον Τίμαιο (απόσπασμα 88 b-c, μετάφραση Βαγγέλη Κάλφα): "Η λύση απέναντι και στους δύο κινδύνους είναι να μην ασκεί κανείς την ψυχή χωρίς το σώμα ούτε το σώμα χωρίς την ψυχή, ώστε να διατηρείται η ισορροπία. Έτσι ο μαθηματικός ή αυτός που ερευνά χρησιμοποιώντας το νου του, πρέπει να δίνει βάρος και στην άσκηση του σώματος, ενώ αυτός που επιδίδεται στην άσκηση του σώματος πρέπει να φροντίζει και τις κινήσεις της ψυχής μέσω της ενασχόλησης με τις τέχνες και τη φιλοσοφία. Είναι η μόνη λύση, αν κάποιος θέλει να αποκαλείται "καλός κ αγαθός" με τη σωστή σημασία".
Ο στόχος της αρχαιοελληνικής παιδείας είναι να μην υπερτονίσει ο άνθρωπος την ανάπτυξη κάποιας σωματικής ή πνευματικής του ιδιότητας σε βάρος της σύμμετρης ανάπτυξης του συνόλου της ύπαρξής του.
Μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο η κυριαρχία του αμερικάνικου τρόπου ζωής, σε πλήρη αντίθεση με την ορθόδοξη ελληνική παράδοση, επέβαλε στον πλανήτη τον αθέμιτο ανταγωνισμό και προέβαλε την πρωταθλητική σε σχέση με την αθλητική νοοτροπία. Η πρωταθλητική νοοτροπία συνηγορεί στη χρησιμοθηρική υπέρ-ανάπτυξη κάποιου μεμονωμένου χαρακτηριστικού του ατόμου σε βαθμό πού μπορεί να αποφέρει οικονομικά ή άλλα υλικά οφέλη.
Η άποψη αυτή, πού κυριαρχεί πλέον και στον τόπο μας, εξωθεί τους γονείς στο να προετοιμάζουν τα παιδιά τους, προκειμένου να γίνουν οι αυριανοί πρωταθλητές στο αντικείμενο που θα επιλέξουν να σπουδάσουν. Έτσι τα παιδιά μαθαίνουν να γίνονται ανταγωνιστικά, σταματούν να χαίρονται τίς απλές χαρές της παιδικής ηλικίας και -αν όχι το σώμα τους- η ψυχή τους γερνά γρήγορα και χάνει την αθωότητα της, αφού ποτίζεται από το δηλητήριο που λέγεται «επιτυχία».
Η παράδοση μας επιβάλλει να αντισταθούμε στο καταναλωτικό πρότυπο και την κοινωνία του ανταγωνισμού. Οι δυσκολίες είναι μεγάλες, γιατί όλο και λιγότεροι νέοι άνθρωποι νιώθουν να αποτελούν τη συνέχεια αυτής της μεγάλης παράδοσης.
Επιπλέον στις μέρες μας υπάρχει μεγάλη διάσταση απόψεων και αρχών μεταξύ γονέων και σχολείων, ενώ παλαιότερα δάσκαλοι και γονείς συμφωνούσαν στα βασικά σημεία της αγωγής των παιδιών. Τα παιδιά, βέβαια, δεν έχουν επιλέξει τους γονείς τους, ενώ ο δάσκαλος μπορεί να επιλεγεί και έτσι μπορεί να διαδραματίσει τον πιο σπουδαίο ρόλο στο να παιδεύσει και όχι απλά να εκπαιδεύσει τους νέους.
Α.Δ.
